De Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB®)
​
De Individuele Rehabilitatie Benadering (afgekort als IRB) ondersteunt mensen met een beperking bij hun maatschappelijk herstel. Dit gebeurt door hen te helpen bij het realiseren van hun toekomstwensen op het gebied van wonen, werken, leren, dagbesteding, vrije tijd en sociale contacten. De benadering is ontwikkeld en effectief gebleken voor mensen met een psychische beperking. De IRB is echter ook zeer geschikt voor mensen in maatschappelijke achterstandsituaties.
​
Voor iemand die al lang psychosociale problemen, psychische en/of verstandelijke beperkingen heeft, is het vaak moeilijk om het leven in te richten zoals hij dat zelf graag wil. Elk mens heeft eigen ideeën en wensen over hoe hij het liefst zou willen wonen, werken en leren. Soms kunnen mensen doelen zelfstandig realiseren, soms is hulp nodig.
Met hulp van de IRB kunnen mensen werken aan wensen op de gebieden van wonen, werken, dagbesteding, opleiding, vrije tijd en sociale contacten. In gesprekken wordt gekeken wat iemand graag zou willen veranderen, welke stappen hij kan nemen en hoe hij bij het nemen van die stappen kan worden geholpen. De cliënt bepaalt zelf waar over gesproken wordt en waar hij aan wil werken. De IRB-begeleider heeft de kennis en de tools om individuele ondersteuning te bieden bij het realiseren van die eigen wensen.
Vier stappen
​
De hulpverlening volgens de IRB is verdeeld in vier stappen:
Stap 1: verkennen
​
Als eerste stap verkent de cliënt met zijn hulpverlener of hij toe is aan een verandering.
Is er noodzaak volgens hemzelf om iets in het leven te veranderen? Denkt hij dat een verandering positief kan uitwerken? Welke hindernissen ziet hij? Denkt hij zelf stappen te kunnen zetten? En krijgt hij voldoende steun van belangrijke anderen?
Soms komt iemand door dit gesprek op punten die hij wil verbeteren voordat hij aan de verandering begint.
Stap 2: kiezen
​
De cliënt bespreekt met zijn IRB-begeleider wat hij in de toekomst precies wil bereiken en op welk terrein, bijvoorbeeld waar wil hij wonen, zelfstandig of in een woonvorm en welke, met wie? Als het doel nog niet duidelijk is helpt de begeleider bij het verduidelijken van dit doel. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren door het aanbod van woningcorporaties of woonvormen te gaan bekijken. Het doel is gesteld wanneer de cliënt precies weet wat hij wil bereiken.
Stap 3: verkrijgen
​
Dan volgt de actie om het doel te behalen. Welke stappen zijn daarvoor nodig? Welke vaardigheden en steun heeft de cliënt nodig om het doel te bereiken?
Wat moet hij zoal doen en welke hulp heeft hij nodig om te verhuizen?
​
Stap 4: behouden
​
De laatste stap is het leren van vaardigheden die de cliënt nodig heeft om succesvol en tevreden te blijven bij datgene wat hij bereikt heeft. Vaak is daarbij ook steun nodig, in materiële zin of in de vorm van assistentie door anderen. In deze fase zorgt hij ervoor dat hij die ondersteuning krijgt en goed gebruikt. De IRB-begeleider helpt hem daarbij.
Wat heeft begeleiding met IRB te bieden?
​
-
Meer inzicht in de eigen toekomstwensen: wat wil iemand veranderen op het gebied van wonen, werken, dagbesteding, onderwijs, vrije tijd en sociale contacten? Wil hij wel verandering, is hij er wel aan toe?
-
Een weloverwogen keuze voor een bepaalde omgeving om in te wonen, werken, leren, vrije tijdactiviteiten te doen of sociale contacten te onderhouden.
-
Opstellen van een rehabilitatieplan waarin de stappen beschreven staan voor het bereiken en vasthouden van persoonlijke doelen
-
Ondersteuning bij het leren van vaardigheden die onmisbaar zijn (zoals studievaardigheden bij het volgen van een studie of contacten leggen bij het beter onderhouden van relaties)
-
Hulp bij het organiseren van ondersteuning door anderen, zoals een studiebegeleider of iemand die meegaat naar sociale activiteiten
Samengevat draagt IRB begeleiding bij aan maatschappelijke participatie op de genoemde terreinen.
​
Hoe sluit IRB aan op Herstel?
Herstel is het proces van weer greep krijgen op het eigen leven na een moeilijke periode. Rehabilitatie ondersteunt herstel op het gebied van dagelijks (zoals bijvoorbeeld boodschappen doen, koken) en maatschappelijk functioneren. (zoals de rol van echtgenoot, moeder, werknemer, student of vriend). De IRB sluit naadloos aan op de herstelvisie en biedt handvatten om vanuit Herstelondersteunende Zorg te werken.
​
Hoe sluit de IRB aan op Behandeling?
De IRB ondersteunt mensen bij het herstel van dagelijks functioneren en maatschappelijke rollen. Behandeling ondersteunt het herstel van gezondheid door het terugdringen van ziektesymptomen, de verwerking van trauma of verlies en de versterking van persoonlijke identiteit. Behandeling en rehabilitatie zijn dus verschillende vormen van herstelondersteunende hulp die elkaar aanvullen en versterken.
​
Meer informatie over de IRB
De Individuele Rehabilitatie Benadering is in de jaren tachtig in de Verenigde Staten ontwikkeld door William Anthony, Marianne Farkas en anderen binnen Boston University. (Psychiatric Rehabilitation) Sinds de jaren negentig geeft de Stichting
Rehabilitatie ’92 trainingen aan hulpverleners en ervaringsdeskundigen in Nederland.
​
Voor deze trainingen maakt R92 gebruik van een aantal aantrekkelijke leermodules die in samenwerking zijn gemaakt door IQ4Learning.
​